شمس الدین عبد الحمید بن عیسی عمویه بن یونس خلیل خسروشاهی امام و پیشوای اهل علم و سید بزرگ طبیبان زمان و شیخ الاسلام مسلمانان بود او یکی از بزرگان فقهی و تفسیری می باشد در حکمت وطب و علوم شرعی از فقه و اصول و کلام استاد بود و همواره به مطالعه و تدریس به طا لبا ن دانش اشتغال داشته است در سال 580 در خسروشاه متولد شده است تحصیلات مقدماتی اد ب و حدیث را از موید طوسی فرا گرفته و کلام و حکمت را نزد امام فخر رازی آموخته است بعد از مدتی نزد شهاب الدین محتشم و حاکم اسماعیلی که خود از حکیمان و دانشمندان این طایفه بود به سر برد ایشان شمس الدین را بسیار گرامی می داشت و از محضرش استفاده می کرد

از شاگردان او در حدیث حافظ ابو محمد سیاطی وچند تن دیگر مشهور شده اند

شمس الدین فیلسوف زمان بعد این به شام رفته ونزد سلطان ملک ناصر الدین داوود منزلتی والا یافت آورده اند که ملک ناصر صاحب کرک برای استفاده از خدمت شمس به سرای او می رفت و کتاب عیون الحکمه ابن سینا را نزد او آموخت و وقتی به اول کوچه که منزل شمس بود می رسید از اسب پیاده می شد و غلامان و ملازمان خود را آنجا نگاه می داشت و خود کتاب را زیر بغل گرفته و پارچه ای بر سر می انداخت و به در خانه شمس می آمد و در می زد چون در باز می شد به درون خانه می شد به زانو نشسته و درس می خواند اگر اشکالی داشت می پرسید وبر می خاست و شمس حتی به احترام او بلند نمی شد شمس الدین خسروشاهی در اواخر عمر به دمشق رفته ودر آنجا ساکن شده تا در شوال سال 652 بدرود حیات گفت و در کوه قاسیون ( مدفن ومعبد پیامبران ) بخاک سپردند

عز الدین اربلی در حق ایشان سروده است با مرگ تو فضایل و مناقب رخت به جهان دیگر کشید ند و درخت فضیلت زنده به گور شد

از شاگردان مبرز و دانشمند او در فلسفه و طب سدید الدین ابو منصور است که حاجی خلیفه از او نام برده است

از کتابهای معروف ایشان می توان به مختصر منطق شفای ابن سینا وکتاب مهذب شیخ ابو الحق شیرازی را در فقه خلاصه کرده است و همچنین تلخیص مقالات ابن سینا از اوست و کتاب دیگری بنام تتمه الایات البینات دارد

شمس و خواجه نصیر الدین طوسی هر دو شاگرد فرید الدین داماد بودند و بعدها هر وقت خواجه نصیر الدین به مشکلی بر می خورد ضمن نامه ای از شمس رفع اشکال می کرد

شمس الدین خسروشاهی نسبت به امام فخر رازی احترام خاص قائل بوده از جمله می گویند در دمشق مردی پارسی پیش وی رفت و همراه خود کتابی داشت که امام فخر رازی بر روی آن چیزی نوشته بود خسروشاهی کتاب را گرفته بر خط امام بوسه می زد و بر سر می نهاد و می گفت این خط امام است

استاد مطهری در مورد شرف الاسلام حکیم شمس الدین خسروشاهی می نو یسد : عبدالحمید بن عیسی خسروشاهی معروف به شمس الدین خسروشاهی یکی از فلاسفه برخاسته از آذر بایجان می باشد

ابن ابی ا صبیعه از او بعنوان امام العلما و سید الحکما قدوه الانام شرف الاسلام یاد می کند

شهرت ایشان در فلسفه بی مانند است استاد مطهری علت آن را از سوالات خواجه نصیر الدین طوسی از شمس می داند که شمس به آن پاسخ داده است که در کتابهای فلسفی مطرح می باشد.